آفلاتوکسین ها
متابولیت های سمی هستند که توسط قارچ های آسپرژیلوس فلاووس و پارازیتیکوس تولید می شوند ( چوی و همکاران، 2002؛ کنیاپن و همکاران، 2006). مطالعات اپیدمیولوژیک ارتباط مواجهه با آفلاتوکسین و افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد از نوع هپاتوسلولار را به اثبات رسانده است.( مجتهدی،1392؛ اسکول و همکاران، 1998؛ مک کوی و همکاران، 2006).
هم چنین مطالعات روی حیوانات وکشت سلول های انسانی وحیوانی نشان داده است که آفلاتوکسین سبب سرکوب سیستم ایمنی به ویژه پاسخ ایمنی سلولی می شود (جیانگ و همکاران٬ 2008).
به طور طبیعی چهار آفلاتوکسین B1 ٬ B2٬ G1 و G2 وجود دارد.
آفلاتوکسین B1
آفلاتوکسین B1سمی ترین و بیشترین نوع آفلاتوکسین می باشد (ویلیام، 2004) و به عنوان سرطان زای کلاس 1 شناخته شده است (تورنر، 1998).
پس از ورود این ماده به دستگاه گوارش ابتدا توسط آنزیم های سیتوکروم p-450 کبدی متابولیزه می شود که نتیجه آن تولید آفلاتوکسین B1-9 ، 8-اپوکسید که قابلیت اتصال به DNA و ایجاد آفلاتوکسین –DNA را دارد.
ترکیب اخیر می تواند به عنوان یک شاخص مهم میزان مواجهه با آفلاتوکسین مورد استفاده قرار بگیرد (تورنر پی وهمکاران٬ 2004؛ تورنر پی وهمکاران٬ 1998). آفلاتوکسین B1-9٬8-اپوکسید پس از تبدیل به آفلاتوکسین B1 -9 ،8 – دی هیدرودیول قابلیت اتصال به DNA را دارد (تورنر و همکاران٬ 1998).
مطالعات متعدد نشان می دهد که آفلاتوکسین B1 باعث آسیب اکسیداتیو می شود و نقش آن در سمیت سلولی و سرطان در کبد حائز اهمیت می باشد (راستگی و همکاران، 2009؛ شین و همکاران٬ 1995؛ لی و همکاران٬ 2005؛ گیسینگ وکااربونیک٬ 2008؛ تورنر و همکاران٬ 2002).
همچنین مطالعات نشان میدهد که اکسیداسیون AFB1 نوع های اکسیژن فعال (ROS) از جمله آنیون سوپر اکسید٬ پر اکسید هیدروژن و رادیکال هیدروکسیل را توسط متابولیزم سیتوکروم P-450 تولید میکند (چوی و همکاران٬ 2010؛ شین و همکاران٬ 1995؛ پریت و همکاران٬ 2006).
تأثیرات آفلاتوکسین ها
- باعث استرس اکسیداتیو توسط افزایش پراکسیداسیون لیپیدی
- باعث کاهش آنتی اکسیدان ها در حیوانات تغذیه شده با آفلاتوکسین می شود
- باعث کاهش قابل توجه در فعالیت آنزیم های کاتالازو سوپراکسیدودیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیدازمی تواند مسئول افزایش لیپید پراکسیداسیون مشاهده شده در طول مسمومیت با آفلاتوکسین در کبد موش باشد.
- از زمان جداسازی و شناسایی آفلاتوکسین ها، به دلیل داشتن اثرات بیولوژیک مختلف مانند سرطانزایی، جهش زایی، ناقص الخلقه زایی، ایجاد مسمومیت پوستی و اثر تضعیف کننده سیستم ایمنی دارای اهمیت است.
- به دلیل اثرات متفاوت بیوشیمیایی از جایگاه ویژه ای در بهداشت و سلامتی انسان و حیوان برخوردار میباشند.
انواع بنتونیت
-
بنتونت سدیم
-
بنتونیت کلسیم
بنتونیت سدیم
بنتونیت یک سنگ تشکیل شده از خاک رس به شدت کلوئیدی که عمدتا از مورنتموریلوت (ماده معدنی از گروه اسمکتایت) واز بلوری شدن خاکستر آتشفشانی تولید شده است( ادامیس و همکاران٬ 2006).
بنتونیت سدیم یکی از مواد معدنی با ساختمان آلومینوسیلیکاتی خاص دارای خاصیت کلوئیدی وتوانایی بالا برای افزایش جذب در دستگاه گوارش و تبادلات پایه می باشد بنتونیت سدیم بی اثر و غیر سمی می باشد.
این ماده به عنوان یک غذای مکمل در جیره حیوانات اهلی استفاده می شود تا باعث افزایش مصرف غذا و بهتر شدن رشد آنها شود.علاوه بر این بنتونیت به عنوان یک ماده جذب کننده غیرمغذی برای اتصال به مایکوتوکسین ها مورد استفاده قرار می گیرد تا بدین وسیله اثرات سمی آنها را کاهش دهد.
در کارهای پیشین زئولیت های مصنوعی و یک بنتونیت سدیم طبیعی مورد ارزیابی قرار گرفتند و توانایی آنها برای اتصال به افلاتوکسین نشان داده شده است. در شرایط invivo و invitro اثرات محافظتی این مواد جاذب برای پیشگیری از مسمومیت با آفلاتوکسین نشان داده شده است ( چایا و همکاران٬ 2000؛ میزو وهمکاران٬ 2005؛ رزا وهمکاران٬ 2001).
واژگان کلیدی: آفلاتوکسین B1، بنتونیت سدیم، خوراک دام و طیور، جاذب سموم قارچی
